امید وحدانی فر؛ محمّدرضا صرفی؛ محمّد صادق بصیری
چکیده
حکایتهای گلستان سعدی، از جملۀ موفّقترین حکایات ادبیّات کهن فارسی هستند. در این پژوهش که با هدف نمایاندن یکی از ارزش‌های گلستان سعدی صورت پذیرفته، مسئلۀ «سرعتِ روایت» به عنوان عاملی مؤثّر ...
بیشتر
حکایتهای گلستان سعدی، از جملۀ موفّقترین حکایات ادبیّات کهن فارسی هستند. در این پژوهش که با هدف نمایاندن یکی از ارزش‌های گلستان سعدی صورت پذیرفته، مسئلۀ «سرعتِ روایت» به عنوان عاملی مؤثّر در شهرت و ماندگاری حکایتهای این اثر مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی سرعت روایت برای آن است که نشان داده شود در یک اثر ادبی، کنشها و رویدادها در طول چه مدّتی از زمان رخ داده و در سنجشِ هر یک از برهههای زمانی چه حجمی از کتاب به آنها اختصاص یافته است؛ لذا، بدین منظور حکایتهای گلستان بر اساس نظریّۀ روایتشناسی «ژرار ژنت»، به شیوة توصیفی ـ تحلیلی، بررسی گردید و به عوامل افزاینده وکاهشدهندة سرعتروایی در مباحثی نظیر گزینش و حذف، زمانپریشی، بسامد، توصیف، گفتوگو، افزودن اپیزود، نظریّهپردازی نویسنده، بیان عمل ذهنی، نمایاندن زمان خیالی و زمان روانی ـ عاطفی، حدیث نفس و نقل قول پرداخته شد. نتیجۀ این بررسی نشان از آن دارد که سرعتِ روایت در حکایتهای گلستان سعدی «کُند» است. با توجّه به حجم این حکایتها، استفادة حداکثری از عوامل کاهندة سرعت در آنها به عنوان یک حُسن به شمار میآید و باعث شهرت و ماندگاری بیش از پیش این اثر ادبی شده است.
