خاور قربانی؛ ادریس اسلامی
چکیده
این مقاله درصدد است به معرفی و بررسی نمونههایی از «خودزندگینامهنوشت» در ایران باستان بپردازد و با بررسی و تحلیل آن‌ها ضمن کمک به پیشینۀ این نوع ادبی در ایران، به ویژگیهای خاص فرهنگی ...
بیشتر
این مقاله درصدد است به معرفی و بررسی نمونههایی از «خودزندگینامهنوشت» در ایران باستان بپردازد و با بررسی و تحلیل آن‌ها ضمن کمک به پیشینۀ این نوع ادبی در ایران، به ویژگیهای خاص فرهنگی این نوع در ایران باستان اشاره نماید. برای دستیابی به این هدف از روش توصیفی- تطبیقی استفاده شده است؛ نخست آثار موردی توصیف شدهاند و پس از مقایسه به بررسی شباهتها و تفاوتها جهت دستیابی به یک متد کلی برای این نوع پرداخته شدهاست. نتیجۀ پژوهش نشان میدهد که این نوع، ریشه در ایران باستان دارد و در تقسیمبندی انواع آن باید بیشتر به موقعیت و علایق اتوبیوگرافها توجه شود تا زبان و ساختار متن. همانگونه که در ایران باستان نیروهای سیاسی و دینی سبب ایجاد دو نوع متفاوت شدهاند؛ نخست، نوع سیاسی که در کتیبهها مشاهده میشود و از لحاظ محتوایی شاه درصدد است سه عنصر نژاد، فره و هنر خود را در آن‌ها تشریح کند و از لحاظ ساختاری شامل بخشهای مقدمه، متن و مؤخره هستند که در متن بسیار شبیه هم اما در مؤخره متفاوتاند؛ دوم، نوع دینی آن بیشتر شامل ابعاد روحانی و اقدامات دینی اتوبیوگراف است و شاهد این ادعا روایتی است که از عروج مانی و کرتیر به آسمان در اتوبیوگرافی ها موجود است.
