خدابخش اسداللهی؛ ولی علی منش
چکیده
در سطح فرم اشعار بیدل دهلوی، عناصر متعددی زبان را نامألوف کرده و منجر به هنجارگریزی شده است. «وابستههای خاص عددی» از مهم‌ترین این عناصر است که دریافت معنی را نیز دشوار کرده است. وابستههای ...
بیشتر
در سطح فرم اشعار بیدل دهلوی، عناصر متعددی زبان را نامألوف کرده و منجر به هنجارگریزی شده است. «وابستههای خاص عددی» از مهم‌ترین این عناصر است که دریافت معنی را نیز دشوار کرده است. وابستههای خاص عددی کلماتی هستند که در محور همنشینی زبان، هنگامی که با معدود رابطۀ معنایی برقرار میکنند، از هنجار عادی و متعارف زبان خارج میشوند. در زبان اشعار بیدل دهلوی، برجستهترین و نامدارترین شاعر سبک هندی، وابستههای خاص عددی با بسامد بالا و به صورت گسترده تبلور یافته است. در این مقاله، روابط معنایی وابستههای خاص عددی و معدود در زبان اشعار بیدل با توجه به «هنجارگریزی معنایی» بررسی و تبیین شده است. وابستههای خاص ابتدا در چهار الگوی «عدد، وابستۀ مادی و معدود مادی»، «عدد، وابستۀ مادی و معدود انتزاعی»، «عدد، وابستۀ انتزاعی و معدود مادی» و «عدد، وابستۀ انتزاعی و معدود انتزاعی»، طبقه‌بندی شده، سپس انواع روابط معنایی در هر الگو به طور مجزا بیان شده است. نتیجۀ پژوهش بیانگر این است که میان وابستههای خاص و معدود انواع روابط معناییِ ظرف، تشبیه، تضاد، زمان و ... وجود دارد وابسته های عددی، برای بیان اندیشه ای خاص و ایجاد تخیل بیشتر، برخلاف هنجار معمول در محور همنشینی زبان به کار رفته اند.
