محمّدرضا نجّاریان؛ مریم غضنفری
دوره 5، شماره 2 ، آبان 1392، ، صفحه 149-160
چکیده
غالب دهلوی معروفترین سخن‌سرای قرن سیزدهم هـ.ق. در هند است. در آن سرزمین او را لسان الغیب و شهنشاه سخن می‌نامند . غالب 334 غزل فارسی خود را در 20 وزن سروده است؛ 85 درصد غزل‌های او در شش وزن پرکاربرد کل غزل ...
بیشتر
غالب دهلوی معروفترین سخن‌سرای قرن سیزدهم هـ.ق. در هند است. در آن سرزمین او را لسان الغیب و شهنشاه سخن می‌نامند . غالب 334 غزل فارسی خود را در 20 وزن سروده است؛ 85 درصد غزل‌های او در شش وزن پرکاربرد کل غزل فارسی و غزل سبک هندی است. به این ترتیب، بیشتر غزل‌های غالب مطابق معیار و شیوههای معمول زمان است؛ امّا از اوزان کمکاربرد نیز در غزل خود بهره گرفتهاست. قالب غزل با توجّه به ماهیّت آن پیوند عمیقتری با موسیقی دارد و نقش وزن در آن برجستهتر از دیگر قالبهاست و ما در این مقاله سعی داریم تا به معرفی آماری اوزان غزل‌های غالب بپردازیم. بحرهای مضارع، مجتث، رمل و هزج پرکاربردترین اوزان غزل او را شامل میشود. وزنهای کوتاه در غزل غالب کمتر استفاده شدهاست. از ویژگیهای اوزان مورد علاقه او بلندبودن، ثقیل بودن و قابلیت تقسیم به دوپاره است. وزن فاعلات مفعولن فاعلات مفعولن تنها وزن نادر غزل غالب است که 4 غزل را به این وزن سروده است.
