مرتضی محسنی؛ شهره شیرین کام؛ احمد غنی‌پور ملکشاه؛ غلامرضا پیروز
چکیده
آشنایی‌زدایی که با هنجارگریزی انجام می‌شود، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های مکتب فرمالیسم است. در این مکتب به جای هرگونه توجه به علل زیبایی متن در بیرون از آن، بر خود متن تأکید می‌شود. توهّم اجتماعی این ...
بیشتر
آشنایی‌زدایی که با هنجارگریزی انجام می‌شود، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های مکتب فرمالیسم است. در این مکتب به جای هرگونه توجه به علل زیبایی متن در بیرون از آن، بر خود متن تأکید می‌شود. توهّم اجتماعی این است که مصادیق هنجارگریزی در متون شنیداری بسیار اندک است؛ ازاینرو هدف این مقاله نشاندادن انواع هنجارگریزی آوایی، واژگانی، زمانی، سبکی، گویشی، معنایی، نحوی و نوشتاری در 50 سرود انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، برمبنای فرمالیسم و الگوی هنجارگریزی لیچ است. دستاورد پژوهش این است که از میان هشت نوع هنجارگریزی در سرودهای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، هنجارگریزی معنایی بهمنظور آفرینش اثر شعری و پس از آن هنجارگریزی زمانی یا باستانگرایی از بیشترین بسامد نسبت به سایر مؤلفهها برخوردار است. مهم‌ترین نتیجه دربارة عوامل فرمساز سرودها این است که این مؤلفهها موجب تعقید در زبان سرود نشدهاند و باتوجهبه مخاطبانِ سرود که از همة طبقات و قشرهای جامعهاند، برای ایجاد شور و آگاهیبخشی، رویکردی ابلاغی و کارکردگرا دارند.
