عنبرین اشرف؛ کاظم دزفولیان؛ سیدمهدی طباطبائی
چکیده
مذهب و آیین موضوعی است که از دیرباز تاکنون نویسندگان جهان به آن توجه داشته‌ا‌ند. مذهبْ موضوع گسترده‌ای است و در چند کتاب و نوشتۀ مختصر گنجانیده نمی‌شود. شاعران، به‌ویژه شاعران اردو زبان، عقیدۀ خاصی ...
بیشتر
مذهب و آیین موضوعی است که از دیرباز تاکنون نویسندگان جهان به آن توجه داشته‌ا‌ند. مذهبْ موضوع گسترده‌ای است و در چند کتاب و نوشتۀ مختصر گنجانیده نمی‌شود. شاعران، به‌ویژه شاعران اردو زبان، عقیدۀ خاصی دربارۀ مذهب، آیین و پیشوایان دین خود دارند. آیین و مذهب در زندگی انسان تأثیر بسزایی دارد. انسانی که تحت تأثیر مذهب قرار می‌گیرد، هر گفتار و نوشتارش بیانگر این عقیده و تأثیر است. این پژوهش نیز با هدف نشان‌دادن اظهار علاقۀ افتخار عارف، شاعر اردو زبان، نسبت‌به مذهب و درک و تأثیرپذیری او از پیشوایان دین اسلام انجام شده است. افتخار عارف توانسته است در ادبیات آیینی، نام و شعرهای خود را به اوج آسمان ادبیات ببرد. شعرهای وی سرشار از فهم عمیق اسلام، عشق به پیامبر اسلام (ص) و اهل‌بیت است. از داده‌های به دست‌آمده جدول‌هایی ارائه شده است که نشان می‌دهد عارف فقط به مذهب ازنظر دین و آیین توجه نداشته است؛ بلکه وی فهم کافی از دین دارد و موضوعات عصر حاضر را در گرو دین بیان می‌کند. در پژوهش حاضر از داده‌ها به این نتیجه رسیده‌ایم که موضوعات آیینی که توجه بیشتر شاعر را جلب کرده‌اند، عبارت است از: پیامبر اکرم (ص) و شوق رفتن به زیارت شهر پیامبر؛ کربلا و دلاوری‌های اباالفضل العباس (ع) و حضرت زینب (س)؛ همچنین شاعر گفتارهای امام علی (ع) را در سروده‌های خود بیان کرده است. ذکر شهر پیامبر و سیرة پیامبر در همة آثار شاعر بیش از ده درصد آمده است. ذکر کربلا و امام حسین (ع) نیز بیش از هشت درصد یا در بعضی آثارها بیش از ده درصد آمده است. از داده‌های ارائه‌شده می‌توان پی‌برد که بیشتر موضوعات آیینی در کتاب جهان معلوم و حرف باریاب است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی به استخراج مفاهیم دینی و آیینی شعر وی پرداخته است.
