اسماعیل صادقی؛ جمال الدین مرتضوی؛ سارا رحیمی
چکیده
ازآنجاکه داستان به جزئیات و توصیف واقعیات میپردازد، میتوان مهم‌ترین مسائل اجتماعی مربوط به پشت جبهه را در این نوع ادبی استخراج و تحلیل کرد. برای این کار، چهار اثر داستانی دفاع مقدس ازجمله رمان ...
بیشتر
ازآنجاکه داستان به جزئیات و توصیف واقعیات میپردازد، میتوان مهم‌ترین مسائل اجتماعی مربوط به پشت جبهه را در این نوع ادبی استخراج و تحلیل کرد. برای این کار، چهار اثر داستانی دفاع مقدس ازجمله رمان «زمین سوخته»، «سوران سرد»، «دا» و «یکشنبه آخر» انتخاب شده و تفاوت نگرشهای مردانه و زنانه به مسائل اجتماعی در آنها بررسی و تحلیل شده است. دلیل انتخاب این آثار، تأثیرات مختلف جنگ در زندگی اجتماعی و فردی آنها و توجه بسیار به مسائلی چون ازجمله عزاداری برای شهیدان، ویرانی شهرها، کمبود امکانات، احتکار، گرانی، دزدی و... است. هدف این پژوهش، تحلیل مهم‌ترین مسائل اجتماعی پشت جبهه در نمونههایی از رمانها و داستانهای دفاع مقدس با بیان تفاوتهای دیدگاههای مردانه و زنانه دربارة این مسائل است. این پژوهش به شیوة کتابخانهای و به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است. پس از تحلیل آثار منتخب پژوهش و یاری‌گرفتن از منابع گوناگون تخصصی در حوزة پایداری، یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که بهدلیل فضای جنگ و برهمخوردن تعادل اجتماعی، میتوان ذکر کرد که جنگ تبعات اجتماعی فراوانی برای مردم مرزنشین و درگیر جنگ داشته است. نویسندگان بنابر جنسیت و نوع نگرش، هرکدام به ابعاد خاصی از تأثیرات جنگ بر زندگی مردم مناطق جنگی نظر داشتهاند. محمود و افهمی بیشتر به توصیف مسئله خیانت، گرانی و دزدی پرداختهاند. حسینی و رامهرمزی به موضوع انتقاد از مسئولان، خیانت و کمبود امکانات توجه کردهاند. نگرش مردان به عزاداری، تکیه‌بر تحریک مردم برای حضور در جبهه و تشییع پیکر شهیدان و نگرش زنان، بیشتر بر برانگیختن احساسات و گریهکردن برای شهیدان است.
