محمد رضا معصومی
چکیده
ملا محمدامین قمی متخلّص به «درکی»، ازجمله شعرای کمترشناخته‌شدۀ قرن یازدهم هجری است. وی چند سال در حیدرآباد دکن زندگی کرد و بقیۀ زندگی خویش را در شهرهای قم، اصفهان و هرات سپری کرد. بررسی شعر درکی ...
بیشتر
ملا محمدامین قمی متخلّص به «درکی»، ازجمله شعرای کمترشناخته‌شدۀ قرن یازدهم هجری است. وی چند سال در حیدرآباد دکن زندگی کرد و بقیۀ زندگی خویش را در شهرهای قم، اصفهان و هرات سپری کرد. بررسی شعر درکی قمی بهخصوص غزلیات او نشان میدهد که این شاعر پیرو سبک هندی با زبانی روان و معتدل است؛ اما اغماض و کلام معماگونۀ شاعران طرز خیال در اشعارش راه ندارد و بسیاری از خصایص رایج سبک هندی در شعرش دیده میشود. از عناصر سبکی درخور توجه در شعر درکی قمی، افزونی بسامد بن‌مایه‌ها و خلق شبکۀ تداعی دربارۀ آنهاست. این پژوهش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانهای؛ کاربرد ده بنمایه را در شعر این شاعر بررسی و تحلیل کرده است. نتایج پژوهش نشان میدهد درکی قمی بر کاربرد بنمایههای رایج سبک هندی و ساختن شبکۀ تداعی دربارۀ آنها تأکید و تکیه دارد. وی اغلب این بن‌مایه‌ها را از محیط اطراف خود یا از باورهای عامیانه برگزیده و برای خلق مضامین تازه استفاده کرده است.
