محمد صادق بصیری؛ نجمه حسینی سروری؛ نازنین رستمی زاده
چکیده
زبان دو کاربرد ارجاعی و عاطفی دارد. اوج کاربرد عاطفی زبان در شعر، به‌ویژه قالب غزل است. عاطفه، تخیل، زبان، آهنگ و شکل عناصر تشکیل‌دهندۀ شعر هستند که موجب شاعرانگی اثر می‌شوند. در این مقاله عناصر بلاغی ...
بیشتر
زبان دو کاربرد ارجاعی و عاطفی دارد. اوج کاربرد عاطفی زبان در شعر، به‌ویژه قالب غزل است. عاطفه، تخیل، زبان، آهنگ و شکل عناصر تشکیل‌دهندۀ شعر هستند که موجب شاعرانگی اثر می‌شوند. در این مقاله عناصر بلاغی مکتب وقوع از منظر سبک‌شناسی بررسی و تحلیل شده است. مطالعاتی که تاکنون دربارة مکتب وقوع انجام‌گرفته است به بررسی درون‌مایه، بدیع و بیان و ویژگی‌های شعر این مکتب با تکیه‌بر اشعار یک یا دو شاعر پرداخته‌اند؛ اما هدف این پژوهش سنجش میزان شاعرانگی در مکتب وقوع با تکیه‌بر اشعار مشاهیر این مکتب است؛ بنابراین پژوهشی جدید است. این پژوهش با روش توصیفی‌تحلیلی و بهره‌‌گیری از مطالعات کتابخانه‌ای، انجام‌شده است. غنی‌ترین عنصر شعری شاعران مکتب وقوع عاطفه است و تمام ابتکار شاعر در بُعد عاطفی است. ازنظر صور خیال ازآنجاکه شاعران در پی لفظ اندک و معنی بسیارند، به‌وفور از کنایه استفاده می‌کنند. تشبیه‌ها و استعاره‌ها، ساده و مبتذل‌اند و مجاز کمترین بسامد را در شعرشان دارد. همچنین زبان شعر ساده و عامیانه است. در موسیقی، اوزان عروضی متناسب با پیام شاعر انتخاب شده‌اند و اغلب غزل‌ها مُردّف هستند و میزان بهره‌مندی شاعر از موسیقی لفظی نسبت به موسیقی معنوی بیشتر است. در بُعد شکل، اشعار ساخت منسجم، پیوسته و هماهنگی دارند که منجر به لحن واحدی شده است.
