مجتبی حمزه ای؛ علیرضا محمودی؛ محمد مجوزی
چکیده
کتاب حملۀ حیدری اثر میرزا محمد باذل مشهدی، از برجسته‌ترین حماسه‌های دینی فارسی در قرن دوازدهم هجری است. این حماسۀ منظوم دربارۀ غزوات پیامبر اسلام (ص) و جنگ‌های حضرت علی (ع) به نظم درآمده است. کاربرد ...
بیشتر
کتاب حملۀ حیدری اثر میرزا محمد باذل مشهدی، از برجسته‌ترین حماسه‌های دینی فارسی در قرن دوازدهم هجری است. این حماسۀ منظوم دربارۀ غزوات پیامبر اسلام (ص) و جنگ‌های حضرت علی (ع) به نظم درآمده است. کاربرد صفات ازجمله روشهایی است که باذل مشهدی در شکلدادن ساختار زبان حماسی خود به آن توجه ویژهای داشته است. کاربرد صفات در حملۀ حیدری، چه بهصورت هنری و چه بهشکل غیرهنری، ابزاری است که شاعر برای توصیف شخصیتها، صحنههای رزم، حیوانات، اشیا و همچنین برای نشاندادن عواطف و احساسات خود از آنها بهره برده است. این مقاله با هدف شناخت و معرفی هرچه بهتر ویژگیهای آثار حماسی دینی، بهصورت توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است و در آن به بررسی و بیان این صفتها در دو حوزة زبانی (دستوری) و هنری (بلاغی) پرداخته میشود؛ همچنین مهمترین کارکرد صفات در این اثر حماسی بررسی خواهد شد. نتیجۀ این پژوهش بیانگر آن است که باذل مشهدی ازنظر زبانی، به کاربرد صفات فاعلی، و ازنظر بلاغی، به کاربرد صفات کنایی توجه بیشتری داشته است. کارکرد این صفات به تجسم و عینیّتبخشی مطلوبتر صحنههای حماسی انجامیده است؛ امری که آن را عاملی مهم در شهرت و ماندگاری این اثر میتوان برشمرد.
