علی محمد محمودی؛ مهدی رستمی
چکیده
هدف این پژوهش مطالعۀ نمونه‌هایی از غزل معاصر است که شاعر در آن می‌کوشد از مؤلفه‌های صوری و معنایی سبک هندی بهره ببرد. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی و با ابزار کتابخانه است. این پژوهش درپی بررسی و تحلیل برجسته‌ترین ...
بیشتر
هدف این پژوهش مطالعۀ نمونه‌هایی از غزل معاصر است که شاعر در آن می‌کوشد از مؤلفه‌های صوری و معنایی سبک هندی بهره ببرد. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی و با ابزار کتابخانه است. این پژوهش درپی بررسی و تحلیل برجسته‌ترین عناصر سبک نازک خیال اصفهانی ـ هندی در غزل متأخر معاصر است. پرسش مهم این است که «آیا پذیرفتنی است در دورۀ کنونی غزل ـ که باید نیمایی یا همسو با زبان و محتوای معاصر باشد ـ در جریانهایی به شیوة سبک هندی نظر داشته باشد؟ و در این مسیر چه عناصری از سنت سبک اصفهانی ـ هندی در غزلْ نوآورانه، و کدام الگوبرداریها فقط تقلیدی و کلیشهای بوده است؟». غزل همواره درپی تجربۀ عوالم ذهنی و زبانی تازه است؛ به همین سبب، غزل معاصر نیز برای حفظ تازگی صورت و معنا بدین مهم دست یازیده است. حضور عناصر سبک اصفهانی ـ هندی در بخش تأملبرانگیزی از غزل معاصر، نویدبخش نوآوری و حضور مضامین تازه و زبان همسو با عصر و نشاندهندۀ ماندگاری غزل با فرم و محتوای تازه است؛ اما با وجود این، در برخی بیتها، وجود برخی ضعفهای زبانی و الگوبرداری سست از ارسالالمثل با مضمونسازی و کاربرد تمثیل و تشبیه شتابزده و سطحی، سبب ناهنجاری و تکراریبودن مضمون و زبان شده است.
