دربارۀ «چهارپاره» یا «دوبیتیهای پیوسته» پیش از این بهاجمال و اشاره، اینجا و آنجا سخن به میان آمده است، اما در مورد پیدایش، تحول و بهویژه تأثیر شعر نوگرای عثمانی بر رویکرد شاعران ایرانی ...
بیشتر
دربارۀ «چهارپاره» یا «دوبیتیهای پیوسته» پیش از این بهاجمال و اشاره، اینجا و آنجا سخن به میان آمده است، اما در مورد پیدایش، تحول و بهویژه تأثیر شعر نوگرای عثمانی بر رویکرد شاعران ایرانی به این قالب نوپدید بحث مستوفی و درخوراعتنایی صورت نگرفته است. نویسندۀ مقاله ضمن جستوجو در باب منشأ این قالب شعری، با اشاره به رواج آن در ادبیات فرانسه درصدد یافتن پاسخ سؤالات زیر است:1- آیا شاعران ایرانی تحت تأثیر ادبیات اروپا و به طور خاص فرانسه به سرودن چهارپاره پرداختهاند؟ 2- شعر نوگرای عثمانی تا چه اندازه در رویکرد شاعران ایرانی به این قالب تأثیرگذار بوده است؟ 3- چهارپارهسرایی در ایران دقیقاً از چه زمانی آغاز شده و نخستین بار کدام شاعر به سرودن شعر در این قالب برخاسته است؟ مقاله در پی تبیین این فرضیه است که در دورۀ تنظیمات و مشروطۀ عثمانی، شاعران نوگرای از طریق آشنایی با ادبیات فرانسه به سرودن شعر در این قالب روی آوردهاند؛ تا اینکه پس از استقرار نظام مشروطه در ایران، برخی از شاعران تجددخواه ایرانی، که با شعر نوگرای ترک انس و الفتی داشتند، با تأسی به اقران ترک خویش، به خلق آثاری در این قالب پرداختهاند. مقاله با بحث دربارۀ نخستین نمونههای چهارپاره و سرایندگان آنها، روند تحوّل چهارپارهسرایی را بررسی کرده و با نقد چند نظر کوشیده است به ابهامات موجود در این زمینه اندک پرتوی بیفشاند