دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 2 (1389)
دوره 1 (1388)
موضوعات = زبان شناسی
تعداد مقالات: 49
1. تبیین نقش و جایگاه آرایة «تشخیص» در شعر و نگارگری ایران
دوره 12، شماره 3 ، پاییز 1399، ، صفحه 87-108
چکیده
شعر و ادبیات فارسی در طول تاریخ با نگارگری ایران پیوندی عمیق داشته است. نگارگران توانسته‌اند با شناخت ظرائف شعری و معادل‌سازی تصویری آنها، بیانی متعالی و متناسب با فرهنگ غنی ایرانی به تصویر بکشانند. ... بیشتر
2. DEATH IS LIFE: A Cognitive Analysis Of Sohrab Sepehri's "Water's Footsteps"
دوره 12، شماره 2 ، تابستان 1399، ، صفحه 107-116
چکیده
Abstract Sohrab Sepehri's poetry is a rich source of novel metaphors. As a poet deeply preoccupied with convincing us to see things differently, Sepehri redefines such key concepts as life and death in his poems. To give us a new understanding of these concepts, he creates numerous metaphors. Probing into his metaphors through a Cognitive Poetic approach helps ... بیشتر
3. بررسی نظرهای زبانی در المعجم شمس قیس
دوره 11، شماره 3 ، پاییز 1398، ، صفحه 1-14
چکیده
کتاب المعجم فی معاییر اشعار العجم شمس قیس رازی از متون قرن هفتم، در موضوع بلاغت، عروض، قافیه و یکی از مهم‌ترین منابع برای سخن‌سنجی است. نویسنده در بخش قافیه علاوه بر قوانین قافیه، مطالبی در دستور زبان ... بیشتر
4. بررسی و تحلیل تشبیه در دیوان بدر چاچی
دوره 11، شماره 2 ، تابستان 1398، ، صفحه 1-18
چکیده
بدرالدین چاچی یکی از شاعران مشهور قرن هشتم هجری است که از محبوبیّت زیادی در هند برخوردار است. ویژگی اصلی شعر بدر، کاربرد زیاد صور خیال بهویژه تشبیه و استعاره است. در این تحقیق براساس روش توصیفی-تحلیلی، ... بیشتر
5. شگردها و فنون زبانی و بلاغی تضمین شعر فارسی در کتاب کلیلهودمنه
دوره 11، شماره 2 ، تابستان 1398، ، صفحه 129-142
چکیده
نثر فنی بیش از آن‌که در اندیشة معنا باشد، به آرایش کلام می‌اندیشد و برای تزیین کلام از ظرافت‌های زبانی و بلاغی بسیاری بهره می‌گیرد. یکی از این ظرافت‌های زبانی و بلاغی، تضمین شعر در خلال نثر است. در کتاب ... بیشتر
6. کارکرد‌های شناختی استعاره در سیرالعبادالی‌المعاد سنایی
دوره 11، شماره 2 ، تابستان 1398، ، صفحه 113-128
چکیده
در رویکرد زبان‌شناسی شناختی، استعاره ابزاری فرازبانی است که بر پیوند زبان و اندیشه تأکید دارد و جزء لاینفک زبان محسوب می‌شود. اهمیّت استعارۀ مفهومی که تجربۀ امور انتزاعی و توصیف‌ناپذیر در قالب امور ... بیشتر
7. بازخوانی سرودهای از طاهره صفّارزاده با رویکردی به سبک‌شناسی نقشگرا
دوره 11، شماره 2 ، تابستان 1398، ، صفحه 101-112
چکیده
بازخوانی، ریخت‌شناسی و تحلیل آثار ادبی از منظر زبان‌شناسی نظام‌مند نقشگرا و سبک‌شناسی نقشگرای مایکل هالیدی، یکی از رویکردهای برجسته و کارآمد در فهم و تبیین متون است. در این نگاه و خوانش، بیشتر به کارکرد ... بیشتر
8. موسیقی بیرونی و پیوند آن با محتوا در غزل های سلطان ولد
دوره 11، شماره 2 ، تابستان 1398، ، صفحه 85-100
چکیده
چکیده ازجمله عناصر مؤثر در حسن تأثیر و زیبایی شعر، زبان آهنگین و موسیقایی آن است. شاعران در اشعار خود برای تلقین و تأثیر کلام، بیش از هر عنصر شعری دیگر، از موسیقی بهره می‌برند. سلطان ولد نیز به قدرت موسیقی ... بیشتر
9. طبیعت در قصه‌های عامیانۀ ایرانی از دیدگاه نقد بوم‌گرا
دوره 11، شماره 2 ، تابستان 1398، ، صفحه 69-84
چکیده
چکیده نقد بوم‌گرا از رویکردهای نسبتاً جدید در نقد ادبی است که دو پرسش بزرگ را مطرح می‌کند: یکی اینکه محیط زیست و طبیعت در شکل‌گیری هر اثر ادبی چه نقش یا نقش‌هایی برعهده دارند و دوم اینکه هر اثر ادبی چه ... بیشتر
10. رویکرد شرح التعرف به داستان حضرت آدم(ع)
دوره 11، شماره 2 ، تابستان 1398، ، صفحه 37-50
چکیده
اهل معرفت در تدوین آثار خود از قرآن بسیار استفاده کرده و به تناسب موضوع، بهصورت آشکار و پنهان، آیات، داستانها، واژه‌ها و اصطلاحات آن را بهمنظور استناد و استشهاد و معمولاً با دیدگاهی تأویلی در متن ... بیشتر
11. بررسی عنوانِ داستان‌های جنگِ حوزة کودک و نوجوان (دهۀ شصت و هفتاد)
دوره 11، شماره 2 ، تابستان 1398، ، صفحه 51-68
چکیده
به‌دلیل اهمیت «عنوان» در خوانش و درک متن و نقش آن در کشف و تحلیل مفاهیم متن، بررسی این موضوع در آثار ادبی کاری شایسته است؛ ازاینرو توجه به عنوان هر داستان نیز نقش مهمی در شناخت درونمایه، موضوع ... بیشتر
12. تداعی؛ ترفندی روایی- نمایشی برای متادرامِ گریز در تعزیه
دوره 11، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 17-34
چکیده
تعزیه گونه‌ای نمایش آیینی است که با هدف روایت وقایع تاریخی - مذهبی، بهویژه فجایع عاشورا و شهادت امامان اجرا می‌شود. اهمیت حادثة عاشورا در تعزیه تا حدی است که در اغلب تعزیه‌های غیرعاشورایی، شاعر پرده‌هایی ... بیشتر
13. سیر تحول تعریف تشبیب در آثار صاحب‌نظران متقدّم و متأخر فارسی و عربی و نقد آن تعاریف
دوره 11، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 131-142
چکیده
در بررسی و تبیین ساختار قصیده، همواره به بخش‌های مختلف آن توجه شده است. قصیده به‌جز بخش اصلی، بخش‌هایی چون تشبیب، تخلّص و شریطه نیز دارد که همواره توجه اهل ادب را به خود جلب کرده است. تشبیب را باید راه ... بیشتر
14. یک ایهام نادر (ایهام تصحیف) در دیوان حافظ و تلاقی وجوه
دوره 11، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 115-130
چکیده
حافظ شیرازی یکی از محبوبترین شاعران پارسیزبان است. این محبوبیت در گرو زبدگی اشعار او و به اوج رساندن معنا و صورت در خلق شعر است. وی معانی بلند را از مبانی دینی و عرفانی و مضامین متعالی را از شاعرانی ... بیشتر
15. شیوه‌های ساختاری، توضیحی و استنادی بیان معنا در انوار سهیلی
دوره 11، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 105-114
چکیده
هدف مقالة حاضر بررسی شیوه‌های طرح و بیان معنا در انوار سهیلی است. با در نظر گرفتن این نکته که نویسندگان نثر فنی از شیوه‌ها و ابزار مختلفی برای طرح و بیان معنا استفاده کرده‌اند، با بهرهگیری از شیوة توصیفی‌تحلیلی ... بیشتر
16. بررسی تراجمِ خودنوشتِ تذکره‌های دورة قاجار؛ با نظری بر تعریف اتوبیوگرافیِ مدرن
دوره 11، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 87-104
چکیده
تذکره‌های فارسی از دیرباز یکی از مَراجع زندگی‌نامه‌ای و از منابع مهم ادبی، تاریخی و اجتماعی بوده‌اند. در پی تحولاتِ دورة قاجار در آستانة مشروطه، تطوّر و دگرگونی ویژه‌ای در گونه‌های ادبی مختلف ایجاد ... بیشتر
17. تاریخ در ماده‌تاریخ براساس نظریة رمزگردانی
دوره 11، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 73-86
چکیده
ماده‌تاریخ[1]، تبدیل اعداد و ارقامِ تاریخ به حروف و واژه‌ها و عبارت‌های معنادار است. این فن به‌تدریج و بر اثر تحولات و رشدی که داشت، بهویژه در دورة صفویّه و قاجار تبدیل به شکل‌های پیچیده‌ای شد و کم‌کم ... بیشتر
18. استعاره در گذر زمان؛ بررسی، تحلیل و نقد تطوّر تعریف استعاره در آثار بلاغی عربی و فارسی
دوره 11، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 63-72
چکیده
تعریف استعاره ازجمله موضوعات نخستین آثار بلاغی عربی و فارسی است. کثرت تعاریف موجب شده است برخی تصوّر کنند وجه مشترکی میان آنها نیست یا اینکه تعاریف استعاره بسیار پریشان است؛ در حالی‌که بررسی تعاریف ... بیشتر
19. برجستگی‌های زبانی و زیبایی‌شناسی شعر انقلاب اسلامی
دوره 11، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 49-62
چکیده
با گذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی باشکوه ایران و رشد و بالندگی شعر انقلاب اسلامی، تاکنون این نوع شعر به شکل همه‌جانبه و علمی بررسی نشده است و پژوهش‌ها بیشتر جنبة معناگرایانه و محتوامحور داشته است؛ اما ... بیشتر
20. جشن عروسی و آداب آن در اشعار فارسی با تکیه بر منظومه ویس و رامین
دوره 11، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 35-48
چکیده
در این مقاله سعی شده است با بررسی دواوین شعر، بهویژه منظومۀ ویس و رامین، سروده فخرالدین اسعد گرگانی، آداب و رسوم ایرانی به هنگام جشن عروسی به نمایش گذاشته شود؛ آدابی که بسیاری از آنها هنوز هم در جامعه ... بیشتر
21. گزارش اشکالات خطیب قزوینی بر آراء دانشمندان متقدّم و معاصر خود در علم معانی با تکیه بر رُبع اوّل کتاب الایضاح فی شرح تلخیص‌المفتاح
دوره 11، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 1-16
چکیده
کتاب الإیضاح فی شرح تلخیص‌المفتاح اثر طبع «خطیب قزوینی» از معارف قرن 7 و 8 هجری قمری از معمول‌ترین متون تعلیمی و تحقیقی در علم بلاغت است که بیش از هفت قرن بر فراز قلل رفیع این دانش هَل مِن مُبارز ... بیشتر
22. شمس قیس رازی و واکاوی نظرات او دربارة وزن و قافیه و هماهنگی اجزای شعر
دوره 10، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 35-42
چکیده
شمس قیس رازی با اثر گرانقدر خویش، المعجم فی معاییر اشعار العجم، از بزرگ‌ترین منتقدان و ادبای ایرانی بعد از حمله خانمانسوز مغول است. او در این اثر دیدگاه‌های انتقادی خود را در زمینة وزن، قافیه، الفاظ ... بیشتر
23. تحلیل جایگاه تصویر رمانتیک در شعرهای دفاع مقدس سیدحسن حسینی
دوره 10، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 1-14
چکیده
روح مکتب رمانتیسم با انقلاب‌ها و دگرگونی‌های اجتماعی گره خورده است. نخستین بارقه‌های رمانتیسم به شیوة اروپایی در ادبیات فارسی، در گیرودار انقلاب مشروطه نمایان شده و انقلاب اسلامی و همچنین دفاع مقدس، ... بیشتر
24. ساختار ساختارها در اشعار ناصرخسرو با تکیه بر وجه غالب
دوره 10، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 15-34
چکیده
ساختار ساختارها در دیوان ناصرخسرو بر وجه غالب «خردگرایی» استوار است و تمام مایگان‌ها و ساختارهای کوچک و بزرگ در اشعار ناصرخسرو حول آن سامانمند می‌شوند یا از طریق تقابل با یکدیگر آن را تقویت می‌کنند ... بیشتر
25. بررسی داستان شیر و گاو از کلیلهودمنه بر اساس نمود نحوی نظریه روایت‌شناسی تودوروف
دوره 10، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 67-76