زیبایی شناسی شعر شعرای رفسنجان پس از انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران

3 دانش‎آموختۀ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران

چکیده

در بیست سال اخیر بیش از بیست مجموعه شعر از شعرای شهرستان رفسنجان چاپ شده است که برخی از­ آنها به‌ویژه مجموعه­هایی که سرودک­های سپید را دربردارند، در شمار بهترین­ نمونه­های موفق شعر معاصر شمرده می‎شوند. افزون بر این، نوآوری در قالب‌ رباعی به شکل سه‌گانی، رباعی‌های نیمایی، تک‌بیت‌‌های نیمایی، شش‌پاره‌ و قالب‌های ترکیبی نیز، بخشی از تلاش شعرای این سامان برای تأثیرگذاری بر شعر معاصر است. بررسی صناعات ادبی مانند ایهام کاربردی، آشنایی‌زدایی در تلمیح، و تفحّص در شعرسازترین آرایه‌ها از قبیل استعاره‌ها، نمادها و واج‌آرایی‌ها در آثار شعرای رفسنجان نشان می­دهد که این شعرا به‌خوبی از این عناصر برای توسّع کلام و هدایت اندیشۀ مخاطب برای اهداف ارزشی شعر و لذّتبخش کردن آن برای مخاطب، بهره برده‎اند. این پژوهش به شیوۀ تحلیلی–توصیفی به شناسایی زیبایی‌های ادبی شعر شعرای رفسنجان پس از انقلاب اسلامی می‌پردازد. حاصل پژوهش نشان می­دهد که اساس زیبایی شعر شعرای رفسنجان، بر نوآوری در موسیقی و واج‌آرایی، ایهام، استعاره‌، نماد و آشنایی‎زدایی بنا نهاده شده‎است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Aesthetics of Rafsanjan poets’ poems after the Islamic Revolution

نویسندگان [English]

  • Saeed Hatami 1
  • Hameed Jafari Qarye Ali 2
  • Ali Haidarizade 3
1 Assistant professor of Persian Language and Lliterature, Vali Asr University of Rafsanjan, Rafsanjan, Iran
2 Associate Professor of Persian Language and Literature, Vali Asr University of Rafsanjan, Rafsanjan, Iran
3 M. A. Graduate of Persian Language and Literature, Vali Asr University of Rafsanjan, Rafsanjan, Iran
چکیده [English]

Aesthetics of Rafsanjan poets’ poems after the Islamic Revolution
The study, deploying the descriptive-analytic approach, examines the aesthetics of the Rafsanjan poets’ poems after the Islamic Revolution. The results of the study show that the aesthetics of Rafsanjan poets’ poems has been based on innovation in music and alliteration, vagueness, metaphor, symbolism, and defamiliarization.
1. Statement of the problem
In this paper, the viewpoint of Rafsanjan poets on poetry music, forms and figures is examined, the poets’ interest in poetry aesthetics is indicated, and the poets’ innovations and attempts are assessed along the way.
2. Forms
    The works of Rafsanjan are more in forms of sonnet, masnavi, quatrain, couplet, four-piece, Nimayi, Sepid, short poem, triad in quatrain (trio, two-rhyme quatrain, Nimayi short poem in quatrain form), Nimayi single-verse, Nimayi semi-verse, and rhyme-less sonnet.
3. Music of the poem
 
3.1. Alliteration
Double alliteration, continuous alliteration, and discrete alliteration, are different types of alliteration in Rafsanjan poets’ poems from an external viewpoint, and from a practical and purpose-based view, one can mention the pleasing but meaningless poem. In the pleasing but meaningless poem, the music resulting from sound repetition is not related to the meaning at all.
3.2. Inversion
Is a figure of speech which is made by inverting the word order of a compound or a sentence and creates a new meaning.
3.3. Vagueness
Here, only the vaguenesses are mentioned which are not cited obviously in classical new books: 
3.3.1. Linked verbal vagueness with the same letters
It is a type of vagueness in which when the reader reads two (or more) words, they notice the presence of another word.
3.3.2. Linked verbal vagueness with different letters
It is a type of vagueness in which the reader, when reading it, feels that from the link of the sounds of some words, they hear the sounds of another word or compound.
3.3.3. Verbal verbal vagueness
In this kind of vagueness, a word, when read, evokes another word with a colloquial pronunciation, which has a separate meaning; however, in relation to the word having the vagueness with, is pleasant.
3.3.4. Allusion vagueness
Allusion vagueness occurs when a word refers to two events at the same time, so that its semantic load, at the beginning, would refers to an accident and its implicit semantic load which comes to mind refers to another event.
3.3.5. Practical vagueness
Sometimes the reader reads a poem and pronounces a word in such a way that the hearer thinks that they are the audience, however, as they continue reading, they find out that they were wrong and laughs for their mistake:
     Be Quiet!, a sound is coming from the sky               The sound comes from God’s feast (Heydarizade, A2012: 77)
4. Defamiliarization in allusion for creating humor
Likening today's lovers and beloveds to Leyli and Majnoun and making them get together contrary to the original story, is a kind of defamiliarization in allusion for creating humor:
        There is a reason Majnoun would go on strike           In the first night of his marriage (Jahanbakhsh, 2013: 16)
5. Expressive figures of speech
In Rafsanjan poets’ poems, most similarities are in association with the cultural and economic characteristics of the region and it seems that the poets of Rafsanjan have expanded a little the “Maknie” metaphor; the features of the metaphor in their poems are: personification, animal likening and plant likening. 
Regarding the use of symbol one can state: In the poems of the region, most symbols are from natural phenomena and are more intended to induce ethical messages. Generally, using animal symbols is the best way to create humor in their poems.
Conclusions
General assessment of the poems from Rafsanjan poets indicate that poems in different lyric, religious, humorous, and social types in classical, Nimayi, and short poem types have developed seriously and each have been developed in works of one of the poets and has been decorated with figures of speech. Innovation of Rafsanjan poets in quatrain and Sepid short poems and also attending to some of verbal games and figures of speech, in a way that they have had an undeniable role in creating meaning, has made the field dynamic.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Contemporary literature
  • Aesthetics
  • innovation in short poems and quatrain form
  • Rafsanjan poems
  1. منابع

    1. امین­پور، قیصر (1386). سنّت و نوآوری در شعر معاصر، چ3، تهران: علمی و فرهنگی.
    2. بسحاق اطعمه، احمدبن حلاج (1392). کلیات، با تصحیح منصور رستگار فسایی، تهران: میراث مکتوب.
    3. حسنلی، کاووس (1386). گونه­های نوآوری در شعر معاصر، چ2، تهران: ثالث.
    4. حیدری‌زاده، علی (1391الف). خنجر بگو حوالی آن سر چه میکنی، قم: آراسته.
    5. ــــــــــــــــ  (1391ب). حضرت آسمان، قم: آراسته.
    6. ــــــــــــــــ (1391پ). رأی لب ماهیان بجز دریا نیست، قم: آراسته.
    7. ــــــــــــــــ (1391ت). ساکت که از آسمان صدا میآید، قم: آراسته.
    8. ــــــــــــــــ (1391ث). سپیدار سبز تبر خورده‌ام،  چ1، قم: آراسته.
    9. ــــــــــــــــ (1373ج). فریادهای بی صدا، چ1، قم: آشنا.
    10. جهانبخش، مهدی (1392). زندگی شیله پیله می‌خواهد، رفسنجان: سورمه.
    11. خانلری، پرویز (1350). ماه در مرداب، تهران: معین.
    12. خدادادی، اکبر (1391). سلولهایم انفرادیاند، تهران: شانی.
    13. راستگو، محمد (1383). هنر سخن­آرایی، تهران: سمت.
    14. شریفی ، محمد (1384). مگر سکوت خداوند، تهران: مفرغ.
    15. شفیعی­کدکنی، محمدرضا (1370). صور خیال در شعر فارسی، چ4، تهران: آگاه.
    16. ــــــــــــــــــــــــ (1373). موسیقی شعر، چ4، تهران: آگاه.
    17. شمیسا، سیروس (1383). انواع ادبی، چ10، تهران: فردوس.
    18. صفربیگی، جلیل (1386). کم کم دارم کلمه می‎شوم، ایلام: برگ زرین.
    19. صفوی، کورش (1383). از زبان­شناسی به ادبیات، ج1، تهران: سوره مهر.
    20. عسکرنژاد، سمیرا (1391). از ما برای مردم، قم: گنج عرفان.
    21. فتوحی، محمود (1386). بلاغت تصویر، تهران: سخن.
    22. محمدصادقی، اسدالله (1390). تازگیها‌ از نگاهت اتفاقی میپرد، رفسنجان: سورمه.
    23. مرعشی،  سیدحسین (1386). لطف او، قم: ریحانه­الرسول.
    24. میرافضلی، سیدعلی (1391). آهسته‌خوانی، شعر، چ1، تهران: نشر نون.
    25. ــــــــــــــــــ  (1389). خواب‌گنجشک‌ها، چ1، تهران: انجمن شاعران جوان.
    26. ــــــــــــــــــ (1386). دارم به ساعت مچی‌ام فکر میکنم، تهران: نشر  نزدیک.
    27. ــــــــــــــــــ  (1383). گنجشک ناتمام، قم: همسایه.
    28. نوذری، سیروس (1381). کوته­سرایی، تهران: ققنوس.
    29. نورالدینی، امیرحسین (1390). آدم‌هایی که به بهشت می‌روند، رفسنجان: سورمه.
    30. ـــــــــــــــــــــ (1385). اینجا کویر دغدغه باران، قم: ارمغان یوسف.
    31. وجدانی، پروین (1383الف). سبدی پر از خالی، تهران: صبا.
    32. ـــــــــــــــ  (1383ب). یک بقچه پر از خالی، تهران: صبا.
    33. وردانک، پیتر (1389). مبانی سبک­شناسی، ترجمۀ محمد غفاری، تهران: نی.
    34. یونگ، کارل گوستاو (1378). انسان و سمبل­هایش، ترجمۀ محمود سلطانیه، چ2، تهران: جامی.